Minder ervaren schakers in onze Europese contreien hebben soms de neiging om enkel pionnen en stukken aan te vallen, en daarmee wordt men misschien onbewust erg materialistisch, en vergeet men een belangrijk ding wat in de tijdnood fase van een partij ook bijzonder handig kan zijn : “Schaakmat beeindigt de partij onmiddelijk!”. Deze drang naar bezit van schaak materiaal kan er ook voor zorgen dat het offeren van eigen materiaal moeilijker wordt. Hier een erg mooi voorbeeld van materie versus tijd, activiteit en schaakmat.
In deze stelling dreigt zwart remise te maken met eeuwig schaak. Wit vindt een fraaie winstweg met een opmerkelijk pionoffer dat de zwarte koning kwetsbaar maakt.
In het vorige artikel over het kwaliteitsoffer zagen we dat je, als vuistregel, in principe al een kwaliteit kunt offeren als je er minstens een pion bij krijgt. Hieronder in deze externe wedstrijd partij krijgt Henk (wit) al meer dan een pion erbij.
De partij werd in de tijdnood fase nog remise, maar mooi om te zien dat de kwaliteitsoffer kansen uitstekend werden waargenomen.
Een ander verhaal is de zogenaamde kleine kwaliteit. Twee lichte stukken tegen een toren. Qua materiaal, houtjes tellen, is dat 6 tegen 5 punten, maar in de praktijk is het nog niet zo eenvoudig. Als de lichte stukken goed kunnen samenwerken en goede steunpunten hebben, en als de toren geen aanvalsobjecten heeft (Torens zijn erg goed om pionnetjes mee weg te snoepen), dan hebben de twee lichte stukken winstkansen. Als de toren wat pionnen kan meesnoepen en dan een vrijpion kan helpen om naar de overkant te dreigen te promoveren, dan heeft de toren partij winstkansen.
Hier een eenvoudig voorbeeld partijtje waarin zwart de kleine kwaliteit wint.
Zwart heeft hierna materieel voordeel, maar het is niet zomaar een twee drie gewonnen. Remise is niet onwaarschijnlijk.
Jaren geleden speelde ik met Tom Bus in een team in de KNSB competitie. Naast analyseren, speelden we ook af en toe snelschaak, waar ik dankzij Tom, en mijn teamgenoten als Jan Fober, het begrip Schwindle beter leerde kennen, en gaandeweg begonnen mijn schwindle vaardigheden toe te nemen. Jaren later speelde ik bij een andere schaakclub waar ook een jong talent speelde, waar ik vaker mee analyseerde en schaakte. Hij kreeg landelijke training, en bracht het later tot 2200+ rating. Tijdens onze snelschaak sessies verloor hij echter vaak van me, terwijl ik geen training kreeg, en een middelmatige schaker ben. Hoe kwam dat ? I realiseerde me later dat hij had het schwindle hoofdstuk helemaal nog niet geleerd. Onlangs kwam ik in een schaakboek een stelling tegen van een grootmeester partij tussen Gdanski en Arkell, (European Club Cup, Neum, 2000) met commentaar van GM Jonathan Rowson.
In deze positie heeft zwart een pion minder en als zwart niet snel is dan heeft wit maar een paar zetten nodig om het witte voordeel te vergroten.
Zwart speelde hier de ongelooflijke zet g6g5!!
Ik vond dit erg boeiend om te lezen, en liet het op de clubavond aan diverse mensen zien, onder andere aan Karel Verbeek. En Karel liet zijn schaak niveau meteen weer zien door 2.Lc1!! te suggeren. Dat zag er goed uit. Thuis met Stockfish bleek Karel gelijk te hebben.
Mijn conclusie was : Arkell had een erg mooie schwindle bedacht !
GM Rowson schrijft : “Apparently just after Keith played 33…g5, Gdanski, who was rated 2557 when the game was played, looked bemused and just whipped the pawn off. Taking is the best move, but he should have treated 33…g5 with a little more respect.”
De partij is als link ook hier op chessgames.com te vinden. En hier is een link naar een artikel met uitgebreidere partij analyse en commentaar op chessbase.com.
Tijdens de tweede Rapid schaak avond gebeurde er iets opvallends. Bij de partij Jos tegen Menno hoorde men de witspeler zeggen : “Ik zie het niet”, en “Wacht even”, en Jos maakte een foto van de stelling. Handig want noteren was bij de 20 minuten per persoon per partij niet verplicht. En wat bleek later ? Jos had het perfecte moment gekozen want er zat een schitterende taktische wending in. Op dat moment stond de zwarte koning op de tocht, maar van wit stond materiaal in.
Onlangs kwam ik een schaakstudie tegen in een artikel van IM Jeroen Bosch. Wit geeft mat zonder de witte koning te gebruiken.
Toen ik dit voor het eerst zag kwam er meteen een enorme golf van enthousiasme en ongeloof boven. Adrenaline met dopamine. Zoiets. Ik vond die pionnen studie van Richard Reti al zo mooi en geniaal met zo weinig materiaal. En deze studie heeft nog minder materiaal! Ik wilde deze studie zo snel mogelijk delen met andere schakers, maar toen ik het met Stockfish wilde uitspelen lukte het me niet. Jeroen Bosch gaf : 1.Dh6+ Kg2 2.Dh4! […] en dan drijft de witte dame de zwarte koning naar a4 waarna with met Db2 de witte koning naar a5 drijft, en dan gaat het schaakmat. Een erg verkorte variant dus in dat artikel. Het lukte me daarna niet om dit op het bord te krijgen. Steeds weer vastlopend in pat. Ik begon te twijfelen of deze studie wel correct was. Vlak voor de externe wedstrijd tegen Lonneker liet ik de stelling aan Arie zien, en een speler van Lonneker kwam er meteen bij staan en verzekerde me dat de studie correct is, en dat er wat fijnzinnige zetten in zitten! Dagen later heb ik deze studie op een schaaksite forum geplaatst met de vraag of de studie wel correct was. Vrij snel kwamen er diverse antwoorden, en het moet gezegd dat de varianten fraai zijn.
Nog nooit heb ik zoveel vragen/mails gekregen met het verzoek een partij van mij te delen. Dat krijg je als de tegenstander je partij bestempeld tot ‘waarschijnlijk de beste partij uit zijn leven’. Lees vooral even het vermakelijke verslag van onze tweede ronde wedstrijd op de site van Velp (klik). Waarschijnlijk het beste verslag uit zijn leven!
Om maar meteen met de deur in huis te vallen:
helaas kan ik deze partij niet omdopen tot beste partij uit mijn leven. Dit omdat de beslissende aanval ‘een beetje’ lek bleek te zijn. We gaan het zien.
Ook wij vonden het een prettige en sportieve wedstrijd. Ik had nog niet eerder in Velp gespeeld, maar dat is zeker voor herhaling vatbaar!
Inmiddels zijn er al wat partijen in de derde ronde gespeeld. Als we volgende week ‘even winnen’ van ASV kunnen we zowaar bovenaan komen te staan!
Sinds begin dit jaar speel ik op Internet voor ASV-online. Correspondentie schaak in een team met Arie en diverse andere schakers. Dat is af en toe hard werken, geen rustdagen, en de tegenstanders worden steeds sterker. Mijn resultaten zijn vooralsnog best prima. Nu heb ik 42 partijen gespeeld. 36 (86%) gewonnen, 2 verloren (5%), 4 (10%) remises. Bij deze correspondentie schaak competitie mogen er geen schaak programma’s worden gebruikt. Wel mogen schaakboeken en schaakdatabases worden geraadpleegd. Dat betekent dat correspondentieschaak een mooie mogelijkheid is om aan je openingen en eindspel te werken. Onlangs speelde ik een aardig partijtje tegen een tegenstander met de hoogste rating tot dusver. Zelf zat ik op 1993, en mijn tegenstander had bijna 2200. Door deze overwinning ben ik de 2000 rating grens over.
